Vergelijking BENG en nZEB-tool: voorlopige resultaten bekend
Hoe staat BENG ten opzichte van de nZEB-tool/PHPP?
De BENG-eisen zijn nu bijna vastgesteld en zullen per 1 juli 2020 van kracht zijn. Ter voorbereiding hierop deed Kennisinstituut KERN onderzoek hoe de toetsberekening volgens NTA 8800 staat ten opzichte van de nZEB-tool/PHPP. Volgens dit onderzoek komen de resultaten van BENG dicht in de buurt van de nZEB-tool/PHPP. Als je volgens de nZEB-tool/PHPP de BENG-indicatoren haalt, komt dat straks ook bij de toetsing met een BENG-software goed.
Resultaten warmtebehoefte BENG en nZEB-tool dicht bij elkaar
De voornaamste conclusie uit dit onderzoek is dat de resultaten voor de energiebehoefte voor verwarming dicht bij elkaar in de buurt komen. En dat ondanks de afwijkende benaderingen van de rekenmethodes. Daarbij lijken de meeste varianten volgens de NTA 8800 een mindere warmtebehoefte te hebben dan berekend in de nZEB-tool. De nZEB-tool berekent dus BENG grotendeels aan de conservatieve kant.
Onder de motorkap gekeken zien we duidelijke afwijkingen van de rekenmethodieken. Zo heeft zonnewarmte in BENG volgens de NTA 8800 veel minder invloed dan in de nZEB-tool. Aan de andere kant is de transmissie in de BENG-berekening veel lager. Dit komt onder ander door de aan te houden lagere binnentemperaturen. De voornaamste verschillen tussen beide tools ontstaan bij:
- De verwarmingsperiode, waarbij de nZEB-tool/PHPP meestal langere verwarmingsperiodes heeft dan de NTA8800.
- De transmissieverliezen, die over het algemeen hoger uitvallen in de nZEB-tool/PHPP dan in de NTA 8800.
- De zonnewinsten, waarbij de invloed van de zon een grotere rol speelt in de nZEB-tool/PHPP.
- De interne warmtewinsten, die in de NTA 8800 hogere wordt aangehouden dan in de nZEB-tool/PHPP.
In de onderstaande grafiek zie je de verschillen van de energiestromen en de bijna overeenkomstige energiebehoefte voor verwarming (rood).
Vergelijking BENG en nZEB-tool: Resultaten winst en verlies-berekening
Het onderzoek NTA 8800 en nZEB-tool
Dit onderzoek is uitgevoerd door Tunç Pectas, afstudeerder voor HTS Bouwkunde aan de HAN, onder begeleiding van Clarence Rose, expert energieneutraal bouwen en docent bij KERN. Dit afstudeeronderzoek voor beperkte zich in eerste instantie tot de energiebehoefte voor verwarming en dus hoofdstuk 8 van de NTA 8800. Hierbij zijn de twee berekeningsmethodes met elkaar vergeleken aan de hand van een gebouwmodel met 12 ontwerpvarianten. Doel van dit monnikenwerk was ook een antwoord te vinden op de vraag of de nZEB-tool mogelijkerwijs in te zetten is voor controle en toetsing aan BENG-eisen en wat de beperkingen zijn.
Voor de berekeningen is gebruik gemaakt van de NTA8800-validatietool, een voorlopig instrument waarin de algoritmes van de NTA 8800 in zijn verwerkt ten behoeve van de softwareontwikkeling van BENG-rekentools. In het onderzoek bracht Tunç de achterliggende oorzaken voor afwijkingen en de effecten ervan op de warmtebehoefte-berekening nauwgezet in beeld.
In de tabel hieronder zie je een samenvatting van de uitkomsten van de energiebehoefte voor verwarming en de verwarmingsperiode. Hierin zie je de afwijking van de energiebehoefte voor verwarming in de nZEB-tool ten opzichte van de NTA 8800-validatietool in percentages. Bij alle grotere afwijkingen is de nZEB-tool aan de veilige kant:
Vergelijking BENG en nZEB-tool
Meer informatie is nu al te lezen in een samenvatting van dit onderzoek, deze kun je hier downloaden:
Samenvatting vergelijking BENG en nZEB-tool
Download hier de bijlage met de rekenresultaten van dit onderzoek:
Resultaten vergelijking BENG en nZEB-tool_Bijlage
Wat betekent dit concreet voor de nZEB-tool/PHPP?
Op basis van dit onderzoek kunnen wij stellen dat de nZEB-tool/PHPP niet direct inzetbaar zal zijn als toets-berekening. De systematiek en algoritmes in de NTA-8800 en nZEB-tool/PHPP wijken van elkaar af en een eenvoudige vertaling van de ene tool naar de andere is niet realistisch.
Maar onze conclusies gaan verder dan dit. We hebben gezien dat de nZEB-tool aan de conservatieve kant rekent ten opzichte van BENG. In feite is dit natuurlijk precies andersom: de nZEB-tool/PHPP is jarenlang gemonitord aan de meest uiteenlopende gebouwen en de resultaten uit de berekening komen overeen met de gemeten energiebehoefte voor verwarming. Dat betekent dus dat de BENG-berekening uitkomt op een lagere energiebehoefte voor verwarming dan in werkelijkheid verbruikt zal worden. Dus in de ontwerpfase kun je gerust werken met de nZEB-tool.
Als de BENG-eisen volgens de nZEB-tool/PHPP haalbaar zijn kun je dan al met grote zekerheid ervan uitgaan dat je ook volgens de toets-berekening voldoet aan de BENG-eisen. Bijkomend voordeel is dat je ook de werkelijke energiebehoefte kunt voorspellen.
Bij deze conclusies moeten we de volgende kanttekeningen plaatsen: We hebben slechts enkele eenvoudige gebouwtypes (woningbouw) berekend. Deze laten een duidelijke trend zien, maar dit onderzoek moet worden uitgebreid om hier harde conclusies aan te kunnen verbinden. Ook is de NTA 8800 nog niet definitief vastgesteld en hebben we ook maar een deel van de NTA 8800 vergeleken met de nZEB-tool. En dat met een voorlopige rekentool.
Hoe verder?
KERN volgt de ontwikkelingen rondom de NTA 8800 op de voet. In het vervolg willen wij de EDR-testen samen met de BENG-softwareleveranciers uitvoeren met de nZEB-tool. Zodoende zullen we deze initiële vergelijking uitbreiden en verdiepen. Gezien de NTA 8800-validatietool een voorlopig en niet gedetailleerde rekentool is, verwachten wij nauwkeurigere invoer met meer overlap in de invoerparameters met de gedetailleerdere BENG-software die nu nog in ontwikkeling is. Gebruikers van de nZEB-tool zouden op basis van de resultaten uit deze uitgebreide vergelijking goed kunnen sturen op de BENG-eisen. Dit geeft zekerheid dat je na het energetische ontwerpen met de nZEB-tool niet voor verrassingen komt te staan. Via deze site houden we je op de hoogte van de verdere ontwikkelingen.