Morfologisch ontwerpen ondersteunt optimale besluitvorming bij geíntegreerde duurzame projecten.
Aan het begin van een project nemen opdrachtgevers, gesteund door adviseurs, honderden essentiële besluiten. Een reeds genomen besluit heeft daarbij direct gevolgen voor andere keuzes. De besluiten die genomen worden hebben natuurlijk ook een grote impact op de uitwerking van een project. Daarom wil je keuzes in de juiste context zetten en inzicht hebben in de implicaties van een keus.
Het is dus van belang om niet alleen, maar juist met een multidisciplinair team naar het project te kijken. Morfologisch ontwerpen is de meest passende werkvorm voor optimale ondersteuning bij deze complexe processen.
Wat is morfologisch ontwerpen?
Morfologisch ontwerpen is een methodische ontwerp aanpak. Deze methode is ontwikkeld door Fritz Zwicky (1966) om een complex ontwerpproces onder de knie te krijgen. Tegenwoordig wordt deze methode veel ingezet voor ontwerp-vraagstukken rondom duurzame energieneutrale gebouwen. Het zal dan ook niet verbazen dat de bedrijven aangesloten bij de vereniging DNA in de bouw veelvuldig gebruik maken van morfologisch ontwerpen omdat het zowel de klant als het projectteam bij een transparant en gezamenlijk besluitvormingsproces betrekt.
In de traditionele benadering heeft de klant meestal de keuze uit een beperkt aantal opties voorgedragen door een architect. Doordat alleen de architect de opties heeft uitgewerkt loop je het risico op verkeerde besluiten waar later op terug moet worden gekomen. Dit is vaak kostbaar en leidt tot onbevredigende resultaten.
Door morfologisch ontwerpen zijn besluiten gestaafd door de expertise in het betrokken projectteam. Sterker nog: dit gezamenlijke besluitvormingsoverleg biedt toegang tot het gehele potentieel aan ervaring en informatie van het hele team. Dit potentieel is nodig voor een creatieve zoektocht naar intelligente oplossingen. In een meer traditionele aanpak wordt dit potentieel niet aangesproken.
Voor welke projecten is morfologisch ontwerpen geschikt?
Morfologisch ontwerpen is geschikt voor woningbouw, renovatie, utiliteitsbouw tot aan een bedrag van 10 miljoen euro wat neerkomt op ongeveer 90% van de gebouwen. Boven dit bedrag worden projecten te complex en is een andere aanpak nodig.
Morfologisch ontwerpen is bedoeld om complexe problemen op te lossen in ontwerpprocessen. Een complex probleem heeft de volgende eigenschappen:
- Multidimensional
Het kan vanuit verschillende standpunten worden benaderd. Bijvoorbeeld kan het probleem financiële, politieke en sociale aspecten hebben. De oplossing heeft betrekking op alle aspecten. - Vaag
De verschillende aspecten van een probleem zijn niet kwantificeerbaar of ze zijn voortdurend aan verandering onderhevig. Door deze vaagheid van de verschillende aspecten is een “oorzaak-gevolg”-benadering onbruikbaar. De beoordeling van een oplossing is altijd subjectief: er is niet één perfecte oplossing voor het probleem. Er zijn alleen betere en slechtere.
Hoe werkt morfologisch ontwerpen?
Zoals in elk ander proces bepaalt de kwaliteit van de input de kwaliteit van het resultaat. Hoe beter de achterliggende informatie hoe groter de kans op een hogere kwaliteit van het beslisproces.
Morfologisch ontwerpen kun je daarom het beste laten doen door het bij het project betrokken, multidisciplinaire team. Dus alle bij het ontwerp en de uitvoering van een project betrokken partijen: opdrachtgever, (vertegenwoordiger van de) gebruikers, aannemer, installateur, architect, energieadviseur.
Het is wenselijk om ten minste één persoon uit te nodigen die ervaring heeft met het maken van morfologische schema’s. Daarom bieden wij u deze dienst aan om u in vier weken te helpen van Beeldvorming naar Besluitvorming.
Morfologisch ontwerp is succesvol toegepast bij het ontwerp van het Zorg-appartementencomplex Mijande te Vroomshoop. Hieruit kwam een Passiefhuisaanpak als de meest voor de hand liggende ontwerproute naar voren.