Passiefhuiscertificering
Passiefhuis-gebouwcertificering is een belangrijke schakel in de kwaliteitsborging van passiefhuizen en EnerPHit-renovaties in ontwerp en uitvoering. Want bij de bouw van een passiefhuis wil je als opdrachtgever natuurlijk zeker weten dat het gebouw uiteindelijk ook echt energiezuinig, gezond en comfortabel is. Passiefhuis-gebouwcertificering biedt hiervoor de oplossing. Maar wat houdt deze certificering precies in en hoe zorg je ervoor dat een gebouw echt voldoet aan de passiefhuiseisen?
Passiefhuis-certificering: Kwaliteitsborging voor toekomstbestendige zeer energiezuinige nieuwbouw en renovatie
De internationaal erkende passiefhuisstandaard biedt ondersteuning bij de realisatie van toekomstbestendige zeer energiezuinige nieuwbouw en renovatie in Nederland. Passiefhuizen en EnerPHit-renovaties zijn gebouwen met zeer comfortabele binnencondities in alle seizoenen met een extreem laag energieverbruik. Ze stellen daarom hogere eisen aan ontwerp, technische uitwerking en bouwuitvoering. Zeer energiezuinige gebouwen kun je na een kwaliteitscontrole laten certificeren voor de betreffende energiestandaard. De actuele eisen zijn terug te vinden op de website van het Passive House Institute (PHI).
Wat is het doel van passief bouwen?
De Passiefhuisstandaard komt voort uit ruim 30 jaar wetenschappelijk onderzoek naar zeer energie-efficiënt bouwen door met name het Passive House Institute. Hierbij zijn drie hoofddoelen gedefinieerd voor energie-efficiënte gebouwen. Deze dienen als basis voor de gebouwcertificering en zijn in volgorde van belang:
1) Gezondheid: Naarmate we gebouwen beter isoleren, neemt het belang toe van een bouwfysisch correct ontwerp. Het kader van de passiefhuiscertificering borgt dus in eerste instantie een gezond binnenklimaat.
2) Comfort: Hoe minder energiebehoefte een gebouw heeft, hoe kleiner de verwarmings- of koelinstallaties kunnen zijn. Maar dan moet het gebouw wel uit zichzelf comfortabel zijn in alle seizoenen, thermisch maar zeker ook akoestisch.
3) Betaalbaarheid: Een betere bouwkwaliteit kost geld. Maar door de zeer lage resterende energiebehoefte is een passiefhuis doorgaans – ondanks de soms hogere investeringskosten – rendabel. De passiefhuisstandaard streeft namelijk naar een economische balans binnen een gebruiksperiode van 20 jaar. Natuurlijk hebben de toekomstige gebruikers ook na deze periode baat bij een optimaal binnenklimaat en minimale energiekosten.
Alle eisen van de Passiefhuisstandaard zijn direct en indirect gerelateerd aan deze hoofdoelen en zorgen dus voor gezonde, comfortabele en betaalbare gebouwen.
Wat levert een passiefhuis-certificaat op?
Een gebouw dat voldoet aan een van deze drie passiefhuisstandaarden geeft je de zekerheid dat je gebouw daadwerkelijk zo energiezuinig, gezond en comfortabel is als beoogd. Bouwen of renoveren volgens deze standaarden biedt daarbij ook juridische zekerheid in het geval van een conflict.
Hieronder kun je lezen welke energiestandaarden er zijn en hoe certificering in zijn werk gaat en waar gecertificeerde Nederlandse passiefhuizen op hoofdlijnen aan moeten voldoen.
Passiefhuis-gebouwcertificering: Drie eenduidige energiestandaarden
-
Passiefhuisstandaard
De passiefhuisstandaard is ontwikkeld voor nieuwbouw van alle soorten gebouwen, woongebouwen en utiliteit. Hij is toegesneden op bijna alle klimaatzones wereldwijd. Ga direct naar de eisen voor de Passiefhuisstandaard bij nieuwbouw.
-
EnerPHit
In 2010 introduceerde het Passive House Institute ook de EnerPHit-standaard voor energie-efficiënte renovatie met passiefhuiselementen. Ga direct naar de eisen voor Passiefhuis-renovaties (EnerPHit).
-
PHI-Zeer energiezuinig gebouw
In 2015 heeft het PHI de eisen voor het PHI-Zeer energiezuinige gebouw toegevoegd. Want soms kun je met zeer energiezuinige projecten door bepaalde omstandigheden de passiefhuis-standaard niet halen. Deze certificering dient dus voor de kwaliteitsborging van zeer energiezuinige gebouwen. Ga direct naar de eisen voor de PHI-Zeer energiezuinige gebouwstandaard.
Hoe gaat de passiefhuiscertificering in zijn werk?
De beoordeling geschiedt aan de hand van de PHPP-berekening. Dit is een rekentool voor het ontwerpen en het beoordelen van zeer energiezuinige gebouwen en centraal instrument bij de passiefhuiscertificering.
Voor het ontwerpen van een passiefhuisproject kun je het beste een passiefhuisprofessional, dus een gecertificeerde passiefhuisontwerper inschakelen. Kijk hier voor Nederlandse passiefhuisontwerpers en hier voor gecertificeerde passiefhuisontwerpers wereldwijd.
Ook is het verstandig om reeds in een vroege ontwerpfase contact op te nemen met de certificeerder. In dit stadium kan de certificeerder eventuele problemen in het ontwerp identificeren en zijn deze gemakkelijk te verhelpen. In principe kan je een gebouw echter ook laten certificeren nadat het gebouw is opgeleverd.
Voor een gebouwcertificering zijn best veel documenten en bewijsstukken vereist. Daarom biedt een online certificeringsplatform ontwerpers en certificeerders overzicht over de voortgang tijdens het hele certificeringsproces. Deze interactieve checklist borgt een goed verloop van de beoordeling en ondersteunt je dus bij het bereiken van een hoge kwaliteitsstandaard. Het platform is geschikt voor de certificering van elk type gebouw, van nieuwbouw tot stapsgewijze renovatie.
Voortschrijdend inzicht op onderdelen net als bij specifieke typologieën en klimatologische randvoorwaarden kunnen leiden tot updates van PHPP en de hieraan gerelateerde passiefhuiseisen. Je kunt de actuele rechtsgeldige eisen voor Passiefhuis-, EnerPHit- en PHI-Zeer energiezuinig gebouw volgens PHPP versie 10 vinden op de website van het Passive House Institute. Maar momenteel zijn voor de Nederlandse markt nog de eisen voor PHPP-versie 9 van toepassing.
Het proces van de passiefhuis-certificering
Een traject voor het verkrijgen van een certificaat voor passiefhuizen en EnerPHit-renovaties volgt het ontwerp- en uitvoeringsproces en bestaat daarom doorgaans uit vier stappen:
-
Beoordeling voorlopig ontwerp
Hierbij beoordeelt de certificeerder het voorlopig ontwerp en met name de isolatie en het concept van de gebouwinstallaties, evenals de voorlopige PHPP-berekening, op haalbaarheid van de passiefhuisseisen. Zo’n voorlopige beoordeling is vooral zinvol bij grote projecten en wanneer het ontwerpteam weinig ervaring heeft met de passiefhuisstandaard.
-
Beoordeling aangepast ontwerp
In deze fase verstrekt de passiefhuis-adviseur indien mogelijk alle energierelevante ontwerpdocumenten, de technische gegevens van de bouwproducten en de aangepaste PHPP-berekening. Na een zorgvuldige controle en vergelijking met de energiebalans-berekening brengt de certificeerder de adviseur/het ontwerpteam vervolgens op de hoogte van eventuele noodzakelijke correcties en aandachtspunten. Wanneer alles in orde is, bevestigt de certificeerder tegenover de opdrachtgever dat de beoogde energiestandaard haalbaar is als het ontwerp op de beoogde wijze wordt gerealiseerd. De uitvoering kan nu beginnen.
-
Tussentijdse controles
Bij ontwerpbeslissingen die van invloed zijn op de energiebalans, is het dus zinvol om de certificeerder direct te raadplegen. Dit is vooral belangrijk voor grote projecten en natuurlijk voor minder ervaren passiefhuis-ontwerpers. Voortdurende communicatie tijdens het project, buiten de eigenlijke beoordelingstijden, kan een aanzienlijke hoeveelheid tijd in beslag nemen voor de certificeerder. Het is daarom raadzaam om duidelijk af te spreken of dit in de offerte is inbegrepen.
-
Beoordeling uitgevoerd project en verstrekking passiefhuis certificaat
Na voltooiing van de bouwwerkzaamheden worden eventuele wijzigingen in het ontwerp bijgewerkt voor de eindcontrole. Ook laad je het bewijsmateriaal van de bouwwerkzaamheden (in het bijzonder de luchtdichtheidstest, het inregelprotocol van het ventilatiesysteem, de verklaring van de projectleider) op het platform ter controle.
Een bezoek op de bouwplaats maakt niet standaard deel uit van de passiefhuis certificering. Een extra kwaliteitscontrole van de bouwwerkzaamheden door de certificeerder is vooral zinvol als de verantwoordelijke projectleider geen ervaring heeft met de bouw van passiefhuizen of EnerPHit-renovaties.
Na voltooiing van de certificering verstrekt de certificeerder het passiefhuis-certificaat en de bijbehorende gevelplaquette aan de opdrachtgever en zorgt uiteindelijk voor de publicatie van het gebouw op de lijst van gerealiseerde passiefhuizen.
Welke documenten zijn nodig bij een passiefhuis-certificering?
De in te dienen documenten zijn o.a.
- PHPP
- Bouwtechnisch ontwerp
- Standaard- en aansluitdetails
- Productgegevens en afmetingen ramen en deuren
- Productgegevens en plaats zonwering
- Productgegevens en ontwerpdocumenten ventilatiesysteem
- Productgegevens en ontwerpdocumenten verwarming en warm tapwater
- Productgegevens en ontwerpdocumenten koeling
- Productgegevens en ontwerpdocumenten elektrische apparaten en verlichting
- Productgegevens en ontwerpdocumenten hernieuwbare energie
- Rapport luchtdoorlatendheidsmeting
- Fotografische documentatie bouwproces
- Verklaring projectleider
Is een passiefhuis-certificering duur?
Natuurlijk zijn aan een passiefhuis-certificering kosten verbonden voor de adviesuren van een zeer ervaren passiefhuis-specialist. Maar door de toegewijde ondersteuning tijdens het ontwerp en de implementatie van een passiefhuisproject, heeft deze begeleiding in een zeer energiezuinig project meestal een grote toegevoegde waarde. Zo zorgt het vier-ogen-principe voor een gestructureerde communicatie van energetisch relevante informatie en beperkt eventuele ontwerp- , reken- en uiteindelijk uitvoeringsfouten. Ook leidt de inbreng van ervaring met zeer energiezuinige projecten vaak juist tot kostenbesparing op projectniveau en op de lange termijn.
Ik wil mijn project of passiefhuis laten certificeren – Waar kan ik terecht?
Een aan het Kennisinstituut KERN verbonden en door het PHI geaccrediteerde passiefhuis-gebouwcertificeerder is Clarence Rose. Bekijk hier de lijst van passiefhuis-certificeerders wereldwijd.