7 bouwstenen voor een geslaagde duurzame renovatie

Wat zijn de bouwstenen voor een geslaagde duurzame renovatie? De vraag naar betaalbare duurzame renovatie neemt toe en veel VvE’s staan voor grote uitdagingen met hun verouderde appartementencomplexen. Eerder schreven we over het CondoReno-project waar wij als Kennisinstituut KERN in participeren. Hierin werken we samen met Stichting WNR, TU Delft en een aantal Belgische en Franse partners aan het betaalbaar maken en opschalen van toekomstgerichte renovaties van VvE-appartementen. Meer comfort voor hetzelfde geld, dat is de belofte van Stichting WNR (WoonlastenNeutraal Renoveren). Maar wat is ervoor nodig om dit te bereiken? Walter van Steenis, directeur van Stichting WNR, vertelt vol enthousiasme over de onmisbare bouwstenen voor een succesvol duurzaam VvE-renovatieproject.

Kennisinstituut KERN in gesprek met Walter van Steenis, directeur van Stichting WNR

Bouwsteen 1: Goed opdrachtgeverschap

In gesprekken met VvE’s speelt overtuiging volgens Walter van Steenis, directeur van Stichting WNR, allereerst een belangrijke rol. Vooral omdat VvE-leden vaak onvoldoende kennis hebben over duurzaam bouwen. Hij benadrukt dat het belangrijk is dat zij deze kennis wel gaan krijgen. Dus dat ze begrijpen wat een duurzame renovatie voor ze kan betekenen, wat de voordelen zijn en waarom dingen op een bepaalde manier gebeuren. Walter legt dit verder uit: “Onze aandacht gaat eerst voor een groot deel uit naar het voorbereiden van de VvE-leden op het opdrachtgeverschap voor zo’n renovatie. Hiervoor is het nodig dat het VvE-bestuur kan optreden als goede opdrachtgever, professioneel. En uiteindelijk natuurlijk alle eigenaren, want de gehele algemene ledenvergadering neemt de besluiten. Hiervoor is het van belang dat de VvE- leden op een dergelijk kennisniveau komen dat ze hun rol als opdrachtgever goed kunnen oppakken. En dat zijn best wel complexe communicatietrajecten. Zo hebben we bijvoorbeeld vaak te maken met vooroordelen. En dan is het de kunst om mensen dusdanig te motiveren dat ze open staan voor nieuwe informatie en kennisuitwisseling.”

Bouwsteen 2: Vertrouwen creëren

Ook speelt wederzijds vertrouwen een belangrijke rol. WNR is een onafhankelijke stichting. Walter: “Hierdoor kunnen wij transparant en zelfs kritisch zijn over de oplossingen die we kunnen bieden. Wij zijn rationeel bezig met het stroomlijnen van het voortraject met een VvE om opdracht te kunnen geven voor een hoogwaardige duurzame renovatie. Een VvE heeft hiervoor onafhankelijke informatie nodig en die kunnen wij verstrekken. Ook als wij geen passende oplossing kunnen bieden, maken we dat inzichtelijk voor een VvE. Omdat wij een stichting zijn en geen commercieel bedrijf, kunnen we makkelijk op een transparante manier communiceren. Dit helpt om het vertrouwen te krijgen van de VvE.”

“Wij kunnen transparant en zelfs kritisch zijn over de oplossingen die we kunnen bieden.”

Bouwsteen 3: Effectieve communicatie

Walter noemt communicatie als de sleutel tot succes. “Renoveren met VvE’s is complex en je kunt rekenen op onverwachtse uitdagingen. Maar sowieso, integraal renoveren is een zoektocht naar de beste oplossingen. Daar heb je elkaar bij nodig. Het belang van communicatie is dat je open kunt staan voor anderen, dat je openstaat om je te laten inspireren en zo goed en snel mogelijk begrijpt wat de ander bedoelt. Maar ook dat je zelf duidelijk kunt maken wat jij denkt, dat je de ander mee kunt nemen in jouw perspectief. Met effectieve communicatie kom je tot een betere uitwisseling en een goede besluitvorming.” WNR werkt binnen de projecten samen met procesbegeleiders, renovatiespecialisten en adviseurs. Maar ook met aannemers en onderaannemers. “Wij werken graag samen met partijen die over de juiste communicatie-skills beschikken. Het kan zelfs zo zijn dat wij het in de toekomst verplicht gaan stellen dat samenwerkingspartners een aanvullende communicatietraining hebben gevolgd. Maar, ook als bedrijven niet deelnemen aan een VvE-renovatie, vind ik dat ze het zichzelf zouden moeten gunnen om hun communicatie-skills bij te spijkeren. In de bouw werk je altijd samen. Bewust bezig zijn met communicatieprocessen is inspirerend. Je doet kennis op die je in alle andere bouwprojecten kunt toepassen.”

“Bouwprofessionals zouden het zichzelf moeten gunnen om hun communicatie-skills bij te spijkeren. Effectieve communicatie is de sleutel tot succes.”

Bouwsteen 4: Een duidelijk proces

Walter benadrukt het belang om de professionals, die je nodig hebt in het renovatieproject, te enthousiasmeren voor het project. “Door ze zo vroeg mogelijk in het proces te betrekken, kunnen alle partijen in een vroeg stadium meedenken en zijn zij meer betrokken bij het geheel. Een goede samenwerking begint natuurlijk met een goed proces. Basis hiervoor is onze roadmap, een leidraad om het hele proces optimaal te doorlopen. We gebruiken dit om bij alle partijen die een rol in het proces spelen aan te geven wat wanneer en om welke reden gebeurt en wat wanneer van hen wordt verwacht. Een goed proces is uiteraard ook voor de VvE zelf belangrijk.” Als voorbeeld noemt Walter een leverancier van kozijnen. “Als een leverancier zijn kozijnen zo snel mogelijk wil verkopen aan de VvE – en de VvE-leden denken dat ze door de ramen te vervangen hun belangrijkste probleem hebben opgelost – dan moeten wij wel met een goed verhaal komen waarom ze beter even kunnen wachten. Dat we met een beetje geduld en na het bepalen van de beste aanpak voor deze VvE voor de toekomst van het gebouw, vanzelf weer bij de kozijnleverancier terugkomen op het moment dat het project zover is.”

Bouwsteen 5: Technische competentie

Het realiseren van hoogwaardige kwaliteit vraagt om gedegen technische kennis en om een goede samenwerking tussen de verschillende disciplines. Daarom worden alle partijen, die een rol spelen bij de renovatie, vooraf getraind. Zo leren ze om met respect en begrip voor elkaars werk samen een optimale prestatie neer te zetten. Walter vertelt hierover: “Deze trainingen gaan over alle zaken die van belang zijn bij energetische renovatie, de manier waarop je met elkaar samenwerkt en hoe je samen tot het optimale resultaat komt. Eén van de belangrijkste aspecten bij hoogwaardige renovatie is luchtdicht bouwen. We leiden bijvoorbeeld een elektricien of loodgieter op zodat ze weten, als ze een gat moeten boren, welke gevolgen dit kan hebben voor het gebouw. Dat ze begrijpen dat je dit niet zomaar kan doen of als het echt nodig is dat je dan in ieder geval de juiste maatregelen treft om de luchtdichte laag intact te laten.”

Bouwsteen 6: Gebouwprestatiegarantie

Een succesvol project staat en valt met het nakomen van afspraken. Bij  duurzame renovatie gaat het over de afspraken over de prestaties van het gebouw ná renovatie. Dat is relatief eenvoudig te realiseren geeft Walter aan: “Wij spreken een gebouwprestatiegarantie af met alle partijen. Dat betekent dat we niet alleen een label A of A++ afgeven, maar dat de VvE ook echt een garantie krijgt dat bewoners niet meer dan X kilowattuur per jaar nodig hebben om hun appartement warm te krijgen. Natuurlijk horen daarbij ook afspraken over alle andere eisen die de bewoners stellen aan de renovatie. Bijvoorbeeld het comfort en een gezond binnenklimaat. Om dat te realiseren, moet er duidelijk zijn wat er wordt gevraagd en vervolgens kwalitatief hoogwaardig ontworpen en gerenoveerd worden. De hoofdaannemer die de gebouwprestatiegarantie afgeeft, is erbij gebaat dat alle partijen goed met elkaar samenwerken. Daarin speelt WNR een belangrijke rol.” Deze werkwijze heeft natuurlijk voordelen voor een VvE. Hiermee kan daadwerkelijk aan de verwachtingen worden voldaan. Maar ook voor de financier, omdat die weet dat het energieverbruik drastisch vermindert en dat de bewoners zo uiteindelijk in staat zijn om de lening terug te betalen.

Bouwsteen 7: Lean management

Een goede voorbereiding en daarbij ook de juiste communicatie zijn wat Walter betreft van groot belang voor een geslaagd project. Dat geldt niet alleen voor duurzame bouw, maar ook voor traditionele projecten. “In alle gevallen heeft het voordelen om fouten te reduceren en dus kosten te besparen. Verspilling raakt mij echt. Fouten die gemaakt worden door miscommunicatie of fysieke fouten, kosten vaak ontzettend veel geld. Het moet weer hersteld worden en materialen gaan hierbij verloren. Het tegengaan van verspilling zou in mijn ogen in zowel de traditionele bouw als de duurzame bouw hoog op de agenda moeten staan.” Als voorbeeld noemt Walter dat het in de traditionele bouw vaak standaard was om 13 kozijnen aan te leveren als er 12 nodig waren, omdat men wist dat er wel een zou sneuvelen. “Dan zou ik zeggen: doe er alles aan om te zorgen dat die 12 heelhuids aankomen. Het in één keer goed doen heeft alles te maken met een goede voorbereiding en goede communicatie als belangrijk onderdeel hiervan. We noemen dat ook wel lean management”, sluit Walter af.

Meer weten over de bouwstenen voor een geslaagde duurzame renovatie?

Wil je meer weten over duurzame renovatieprojecten en hoe jij daar als koploper in de bouwwereld een bijdrage aan kunt leveren? Kennisinstituut KERN helpt je graag verder om de juiste stappen te zetten. Bijvoorbeeld met een passende cursus of aanvullende informatie. Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.