Highlights in Heidelberg, Passiefhuis-conferentie 2019
Voor het passiefhuis-conferentie 2019 opende het Passive House Institute (PHI) de deuren van dit renaissance gebouw aan de Neckar: Het stadhuis Heidelberg was op 3 en 4 mei j.l. the place to be voor de Europese passiefhuis-ontwerpers en bouwers. 
Voor de thuisblijvers hier kort mijn belangrijkste indrukken.
Door: Clarence Rose
Op weg naar betaalbaar energieneutraal bouwen
Emeritus professor Feist, voormalig leider van het PHI, onderstreept ter opening van de Passiefhuis-conferentie 2019 de urgentie om klimaatverandering met alle mogelijke middelen beheersbaar te houden. Hij maakt in zijn opening de noodzaak duidelijk voor sufficiency. Hiermee is een ommezwaai naar een bouwcultuur mogelijk waarin 80-90% energiereductie zelfs economisch is.
Beter bouwen op de Passiefhuis-conferentie 2019
Thema van deze Passiefhuis-conferentie was “Beter bouwen”. Typische passiefhuis-thema’s kwamen daarin uitvoerig aan bod, bouwmethodes en levenscycluskosten, luchtdicht bouwen, thermische bruggen bij vliesgevels etc. Een opkomend discussiepunt is snelheid – renovatie met supercomponenten. Allemaal nog in ontwikkeling wat hier werd gepresenteerd. In Nederland zijn we al veel verder – woonlastenneutrale componentenrenovatie op passiefhuisniveau waarvoor de Triodosbank langlopende lening verstrekt (het Assener Servicekostenmodel). Kostenefficiënte bouwmethodiek was ook inhoud van de lezingreeks rondom het Europese project AZEB. Vanuit het project SINFONIA werden de beste aanpak en tools voor wijkrenovatie uit de doeken gedaan. Hierbij speelt natuurlijk de politieke dimensie een grote rol.
Hoe kan een gemeente met duurzame ambities op het terrein van duurzaam bouwen vergaande sufficiency doorzetten? De leidraad ‘Think globally, act locally’ gaat hier op; als ze het in de nationale overheden niet voor elkaar krijgen zijn de gemeente aan zet.
Nieuwe tools en passiefhuis-ontwikkelingen
Tijdens de workshops en presentaties werden diverse tools en doorontwikkelingen van bestaande tools voorgesteld. Zo bijvoorbeeld de AZEB-tools voor een economische vergelijking van ramen (TCO) en voor preventie van condens en schimmelvorming in de context van thermische bruggen en ventilatiestrategie. Deze tools worden in juni gepubliceerd.
Ook werd er een vooruitblik gegeven op de nieuwe PHPP Versie 10. De release van de Engelse en Duitse versies staat gepland voor eind 2019.
Een nieuwe versie van DesignPH is inmiddels klaar en in een workshop kon je de nieuwe features van DesignPH Versie 2.0 leren kennen: een geavanceerde schaduwanalyse waarmee je de schaduw-effecten in complexe situatie super eenvoudig in beeld kunt brengen en uitgebreide invoermogelijkheden voor o.a. ventilatiesystemen en thermische bruggen. Ik kijk er echt naar uit om hiermee te kunnen werken. Na vertaling stelt KERN deze tool ook voor de Nederlandse markt ter beschikking.
Binnen SINFONIA ontstaat een tool, districtPH genoemd, om op wijk- en stadsdeelniveau hittestress te voorspellen aan de hand van de karakteristieken van de bebouwde omgeving. Zgn. ‘heat islands’ kunnen dan in de ontwerpfase bij stedenbouw al in kaart gebracht worden, en een strategie voor kan worden doorgerekend op effect.
Voor de prestatieberekening van lucht-lucht warmtepompen is een tool gepresenteerd, een nauwkeurige berekening van standleidingen is nu mogelijk en ook de werking en energie-efficiëntie van recirculatie-kappen kun je nu goed in beeld brengen.
Last but not least is bim2PH gepresenteerd, een tool voor de gegevenstransfer in BIM-modellen naar PHPP!
Zodra deze tools binnenkort in de verkoop gaan hoor je hierover meer.
Een goed concept – waar blijft de vraag? – Discussies tijdens de Passiefhuis-conferentie 2019
Naast al het leuke nieuws uit wetenschap en passiefbouwpraktijk was ook het matige succes van de passiefhuis-standaard onderwerp van discussies. Als het zo perfect werkt, waarom bouwen we niet allemaal passiefhuizen? De pijnpunten op een rij: het imago (‘passief’ klinkt niet positief), de hoger investeringskosten, wetgeving eist niet bouwen volgens PH-standaard, een hoog kennisniveau is vereist, de berekening is te ingewikkeld… ect.
Natuurlijk zou het helpen als de nationale wetgevers het belang van zeer energiezuinig bouwen zouden erkennen en de synergiën die passiefhuistechnologie hiervoor biedt. De uitwisseling van ideeën voor een betere marketing van zeer energie-efficiënt bouwen brengt muziek in deze zoektocht. Marketing werkt nu eenmaal beter met gevoel voor humor en mindset in plaats van met de bouwfysische feitelijkheden waarmee de passiefhuiskoplopers tot nu toe de wereld probeerden te verleiden tot anders bouwen.
Beter bouwen is een kwestie van doen
Terugkomend op het thema van de passiefhuis-conferentie: Beter bouwen is gewoon een kwestie van doen. Goed ontwerpen en goed bouwen. Een marketingtruc voor passief bouwen: Niet eens meer vertellen dat je passief ontwerpt of bouwt en pas na oplevering vertellen dat het een gecertificeerd passiefhuis is geworden. Zo wordt goed doordacht en energiezuinig bouwen de normaalste zaak van de wereld, nu het nog kan en moet.
Dit was nog maar het begin. PHI nodigt ons dit jaar namelijk voor de eerste keer uit naar Gaobeidian, China voor de echte grote internationale passiefhuisconferentie. Voor diegenen die deze conferentie hebben gemist, je kunt je hiervoor nog aanmelden. Er gaat zelfs een klimaatvriendelijke trein naar toe.
Bahnstadt Heidelberg is een toonaangevende stadsontwikkeling op een 102 ha. groot braakliggend spooremplacement. De stad Heidelberg heeft dit in een PPS-constructie ontwikkeld op Passiefhuis standaard. Alle gebouwen waaronder ook scholen, zes kinderdagverblijven, een bioscoop, winkels en een bouwmarkt, naast de ca. 1200 woningen zijn volgens deze standaard gebouwd en de benodigde warmte komt via een klimaatneutraal warmtenet. Dit blijkt zo succesvol dat ook de volgende stadsuitbreiding zo wordt aangepakt. Foto: Mons Stolper